چهرهٔ یک ترک‌نژاد. یکی از شمنهای قوم تووا در قیزیل روسیه.

اقوامی که امروزه ترک‌تبار و ترک‌زبان نامیده می‌شوند در اراضی وسیعی در کشورهای آسیایی و اروپایی زندگی می‌کنند.از سمت شرق تا قسمتهایی از مغولستان و چین و از غرب تا قسمتهای از یوگسلاوی سابق و سیبری شمالی تا اطراف مسکو یعنی شهر قازان و از جنوب غربی تا مرزهای لبنان و قسمتهایی از قبرس در یک گسترهٔ جغرافیایی بسیار بزرگ پراکنده شدند. ترک‌تبارها و ترک‌زبان‌ها در کشورهایی همچون مغولستان، چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان، ایران، جمهوری آذربایجان، عراق، ترکیه، قبرس، یونان، بلغارستان، یوگسلاوی سابق (مقدونیه، بوسنی، کوزوو، کرواسی) رومانی، مجارستان، فنلاند، اکراین، یونان و مولداوی سکونت دارند.^{[۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]}

گستره مهاجرت کنونی ترک‌زبان‌های آسیای کوچک بیشتر بسوی کشورهای اروپای مرکزی (آلمان، اتریش، سوئیس، فرانسه، انگلیس)، آمریکا و استرالیا می‌باشد و جوامع قابل توجهی در این کشورها تشکیل دادند.^{[نیازمند منبع]}

بسیاری از اقوام ترک‌زبان، زبان ترکی را بر اثر ارتباط و آمیزش با ترک‌زبانان اخذ کرده‌اند، ازاین رو اصطلاحاتی چون «خلق‌های ترک» و «ترکان» به مفهوم قوم ترک نیستند و نام ترک نیز فقط جنبهٔ زبانی دارد.^[۱] از میان اقوامی که امروزه ترک نام گرفته‌اند بسیاری از اقوام نام‌برده در زیر در تاریخ قدیم هیچ‌گاه خود و قوم خود را ترک نمی‌نامیدند. در مورد بخشی از این اقوام ساکن آسیای میانه تنها پس از وارد شدن نظریه پان‌ترکیسم توسط آرمینیوس وامبری یهودی و فرستاده پنهانی وزارت خارجه بریتانیا به منطقه^[۱۸] این نام رفته‌رفته برای این اقوام نیز رواج یافت. این اقوام عبارتند از:
باشقیرها، تاتارها، ناگایباک‌ها، قزاق‌ها، قره‌قالپاق‌ها، نوقای، کرائیم، قره‌چای-بالکار، کومیک، کریمچاک، آلتایی‌ها، اغوزهای واردشده به آذربایجان، قاجارها، شاهسون‌ها، قره‌داغ‌ها، قره‌پاپاخ، قشقایی‌ها، افشارها، خلج‌ها، گاگوز، اورومچی‌ها، توینی، توفالارها، شورها، خاکاس‌ها، تاتارهای چولیم، ازبک‌ها، اویغورها، سالارها، اویغورهای ساری، چوواش‌ها، یاکوت‌ها، دولگان‌ها و غیره.^[۱۹]

چهره‌هایی از ترک‌زبان‌های آناتولی: مصطفی کمال (آتاتورک) به همراه مادر و خواهر. ترک‌زبان‌های آناتولی از نژادهایی آمیخته هستند.

زبان‌های ترکی

زبان‌های ترکی به دو دسته شرقی و غربی تقسیم می‌شود. زیرمجموعه‌های شرقی زبان‌های ترکی عبارت‌اند قزاقی، قرقیزی و ازبکی و زیر مجموعه‌های غربی زبان ترکی نیز شامل ترکی استانبولی، ترکمنی و ترکی آذربایجانی می‌شوند.

زبان‌های ترکی به همراه زبان مغولی جزء زبان‌های آلتایی به شمار می‌رود.

اقوام ترک

قوم	محل زندگی	جمعیت
ترک ترکیه	ترکیه، قبرس، آلمان، بلغارستان، یونان، گرجستان	۶۰ ۵۷٬۳۵۴٬۰۰۰
آذربایجانی	ایران، جمهوری آذربایجان، روسیه، گرجستان، ترکیه	۴۲ ۲۸٬۸۷۵٬۰۰۰
ازبک	ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان	۳۲ ۲۶٬۸۲۳٬۰۰۰
اویغور	چین، پاکستان، قزاقستان	۱۵ ۱۵٬۴۰۱٬۰۰۰
قزاق	قزاقستان، روسیه، چین، ازبکستان، ترکمنستان	۱۵ ۱۲٬۷۷۷٬۰۰۰
تاتار	روسیه، ترکیه، اوکراین، ازبکستان، فنلاند	۷۰ ۱۰٬۷۱۹٬۰۰۰
ترکمن	ترکمنستان، ایران، افغانستان٬ عراق	۳۰ ۷٬۶۴۰٬۰۰۰
قرقیز	قرقیزستان، چین، قزاقستان	۲۶۰ ۴٬۰۷۴٬۰۰۰
باشقیر	روسیه، قزاقستان	۱۰۰ ۱٬۷۲۹٬۰۰۰
چوواش	روسیه	۹۰۰ ۱٬۶۴۶٬۰۰۰
یاکوت	روسیه	۷۰۰ ۴۳۶٬۰۰۰
گاگااوز	مولداوی، اکراین	۹۰۰ ۱۶۰٬۰۰۰
خلج	ایران، افغانستان	۷۰۰ ۴۲٬۰۰۰
شاهسون	ایران، جمهوری آذربایجان، ترکیه	۷۰۰ ۱۳۰٬۰۰۰

^[۲۰][۲۱]

دین اقوام ترک‌تبار

• شمنیسم
• بودایی
• یهودی
• مسیحی
• اسلام

پیشینه واژهٔ ترک

در نوشته‌های تاریخی «ترک» در مقابل تاجیک (غیر عرب و ترک) آمده‌است. نام ترک نخستین بار در قرن ششم میلادی در نوشته‌های چینی دیده می‌شود. در همان قرن ترکان دولتی نیرومند تأسیس کردند که از مغولستان و سرحد شمالی چین تا دریای سیاه امتداد داشته‌است. مؤسس حکومت مزبور که چینیان او را «تئومان» مینامند، در کتیبه‌های ترکی بومن، در سال ۵۵۲ م. درگذشت و برادرش «ایستمی» (در تاریخ طبری: سنجبوخاقان) که در مغرب فتوحاتی کرده، ظاهراً تا سال ۵۷۶ م. زیسته‌است این دو برادر گویا از آغاز مستقل از یکدیگر حکومت می‌کردند. چینیان از دولت مزبور بنام امپراتوری ترکان شمال و مشرق یاد کرده‌اند. در سال ۵۸۱ م. تحت نفوذ سلسلهٔ چینی «سویی» این دو امپراتوری بطور قطع از یکدیگر جدا شدند و بعدها هر دو تابع سلسلهٔ چینی «تانگ» (۶۱۸ – ۹۰۷ م.) گردیدند. در حدود سال ۶۸۲ م. ترکان شمال موفق شدند استقلال خود را بدست آورند.

اصطلاح "ترک" از میانهٔ سدهٔ ششم میلادی برپایهٔ اتحادیهٔ گوگ ترک‌ها در مناطق شمال چین و بیابان‌های غربی آن ایجاد شد و بر اقوام زیرگروه این اتحادیه گذاشته شد و از این پس اقوام جُداسَر و مستقل این اتحادیه‌ها که هر کدام برای خود نام ویژهٔ خود را داشت، ترک نامیده شدند.^[۲۲]

در تاریخ ایران

سلسله‌های ترک‌زبان/ترک‌تبار که در ایران بعد از اسلام حکومت کردند عبارتند از:

• غزنویان (۱۱۷۶-۹۷۷ میلادی) ^[۲۳]
• سلجوقیان (۴۲۹ ه‍. ق. – اواخر قرن ششم) ^[۲۴]
• خوارزمشاهیان^{[نیازمند منبع]}
• ایلخانان
• تیموریان
• آق قویونلوها
• قراقویونلوها^{[نیازمند منبع]}
• صفویه
• افشاریان^[۲۵]
• قاجاریه ^[۲۶]

نگارخانه

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

نويسنده : مسعود کاشانی | تاريخ : چهار شنبه 3 اسفند 1390برچسب:مردمان ترک,ترک,قوم ترک,نژاد ترک,

| نوع مطلب : <-CategoryName-> |